Czy wiesz że…nieprześcignionym liderem w świecie saun jest od dawna Finlandia. To Finowie mają ten obrzęd najbardziej zakorzeniony w ich kulturze narodowej i nie wyobrażają sobie życia bez gorących kąpieli, przodują również w ilości saun. Czym jest sauna fińska? Jak działają fińskie sauny i czym różnią się od innych? Co saunowanie oznacza dla finów? Zapraszamy!
Czym jest sauna fińska?
Sauna fińska jest niczym innym jak pomieszczeniem obecnie w większości wykonanym z drewna w którym panuje bardzo wysoka temperatura 80-100⁰C którą nadaje i urymuje piec opalany drewnem lub elektryczny. Sauna fińska, nazywana też sauną suchą ponieważ wilgotność w środku nie przekracza 10-20%.
W piecu znajdują się kamienie które dodatkowo utrzymują temperaturę, a dodatkowo można je polewać wodą dla chwilowego zwiększenia wilgotności i podniesienia temperatury. Do wody można dodawać różnego rodzaju olejki aromatyczne dzięki czemu ich zapach rozprzestrzenia się po całej saunie i dodatkowo potęguje uczucie relaksu. Niektóre olejki jak np. eukaliptusowy korzystnie wpływają również na nasze drogi oddechowe.
Zobacz nasze:
Jak wyglądały pierwsze sauny?
Najbardziej prymitywną sauną była dziura w ziemi, gdzie woda była wrzucana do rozgrzanego stosu kamieni w rogu, aby wytworzyć parę i pot. Ta sama zasada jest stosowana w nowoczesnych saunach.
Najstarsza sauna w Helsinkach – Kotiharjun
Pierwszy kontakt z tradycyjną fińską sauną w sercu Helsinek. Sauna Kotiharjun jest jedną z trzech publicznych saun w Helsinkach, jest najstarszą i ostatnią prawdziwą, ogrzewaną drewnem tradycyjną sauną publiczną w Helsinkach. Wita saunowiczów od 1928 roku. Zaraz po wejściu do budynku uderza prostota tego miejsca.
Wbrew temu, co można sobie wyobrazić, pomieszczenie jest bardzo ciemne, bez okien i trochę ponure z tym ogromnym potwornie wielkim piecem wypluwającym parę i czerniącym betonowe ściany. Drewno znajduje się tylko tam, gdzie siedzisz, poza tym wszystko jest betonowe.
Sauna Kotiharjus została zbudowana w 1928 roku. Przez dziesięciolecia podstawowa struktura sauny pozostała niezmieniona: sauna męska na parterze i sauna damska tej samej wielkości na drugim piętrze, gdzie obecnie znajduje się również sauna prywatna.
Górna ławka może pomieścić 20-30 kąpiących się. W saunie męskiej zbudowano później półkę z rur, która jest wyższa niż inne ławki dla najtwardszych kąpiących się, z której kąpiący określają ilość wody w celu polewania kamieni.
Sauna została odnowiona z poszanowaniem tradycji w 1999 roku. Wsparcie na remont otrzymano m.in. od Helsińskiej Fundacji Miasta Kultury.
Gigantyczny piec na drewno
Piece w saunach publicznych Kotiharjun są typu akumulacyjnego. Całkowita masa pieców do sauny męskiej wynosi ok. 7000 kg, w tym ok. 1500 kg kamieni i ok. 1000 kg żelaza. Piec do sauny dla kobiet jest nieco mniejszy niż piec do sauny dla mężczyzn. Wnętrze pieca damskiego zostało ponownie wymurowane zimą 2023 r., a pieca męskiego latem 2023 r.
W saunie męskiej kamienie są wymieniane kilka razy w roku, natomiast w saunie damskiej 1-2 razy w roku. Podczas wymiany kamieni sprawdzany jest stan pieca, a zużyte żelazka i elementy są wymieniane na nowe.
W dni saunowe do ogrzewania zużywa się około jednego metra sześciennego drewna. Ogrzewanie rozpoczyna się rano i trwa 3-5 godzin, w zależności od dnia i pory roku.
Fińska kultura i tradycja saunowania
Finlandia ma pięć milionów mieszkańców i trzy miliony saun. Wszyscy Finowie mogliby korzystać z sauny w tym samym czasie. Dla Finów korzystanie z sauny jest zarówno sztuką, jak i nauką. Fińska sauna ma tradycję sięgającą dwóch tysiącleci.
Kompilacja żywych archiwów oferuje kąpiele z sześciu dekad. Programy obejmują wizyty w największej i najmniejszej saunie na świecie, saunie Paavo Nurmi i publicznej saunie Eurantie w Vallila w Helsinkach.
Co oznacza sauna dla finów?
Sauna jest bardzo ważnym miejscem duchowym w fińskiej kulturze. W przeszłości kobiety rodziły w saunie, ponieważ było to najcieplejsze i najbardziej higieniczne miejsce dla noworodka, który przyszedł na świat w mroźną zimę. Było to również miejsce, w którym tradycyjnie myto zmarłych podczas ceremonii pogrzebowej. W dzisiejszych czasach Finowie korzystają z sauny, aby medytować lub oddawać się innym rzeczom, korzystając z okazji, aby porozmawiać o poważnych sprawach, ponieważ nagość wiąże się z koncepcją równości i otwartości, której nie można znaleźć poza tym świętym miejscem.
„Nawet król nie nosi korony w saunie”.
Korzystanie z sauny to sposób na ucieczkę od zimy. Z bardzo rozgrzanym ciałem tarzasz się w śniegu, zanurzasz w zamarzniętej wodzie jeziora, a następnie, zdyszany, wracasz do sauny i powtarzasz to doświadczenie, aż nerwy ustąpią i będziesz całkowicie zrelaksowany.
Czym sauna fińska różni się od innych?
Po za sauną fińską (sauną suchą) istnieją również sauny mokre tzw. łaźnie rzymskie, oraz sauny infrared.
Sauny mokre charakteryzują się niższą temperaturą w pomieszczenie wynoszącą 40 – 60⁰C oraz wilgotnością nawet do 100%. W saunach tych sercem jest piec opalany drewnem lub elektryczny który posiada również parownik (zbiornik z wodą) dzięki któremu możemy regulować wilgotność powietrza.
Sauny infrared są to sauny suche w których sercem zamiast tradycyjnego pieca są promienniki na podczerwień. Warto zwrócić tu uwagę że w porywaniu z tradycyjnymi saunami, w saunie infrared nagrzewaniu podlega nasze ciało a nie samo powietrze w saunie. Promieniowanie głęboko wnika naszą skórę dając uczucie bardzo intensywnego działania.
Źródło:
